Giới thiệu

Lăn kim vi điểm ra đời năm 2000 bởi nhà sáng chế người Đức Lieb; và được sử dụng rộng rãi từ năm 2006 như là một phương pháp tăng sinh Collagen bởi nhà Phẫu thuật Fernades.

Ngày nay lăn kim vi điểm được xem là phương pháp điều trị ít xâm lấn, đơn giản, an toàn, hiệu quả và có nhiều ứng dụng trong da liễu như trẻ hóa da, điều trị sẹo, sẹo do mụn, sạm da, tăng tiết tuyến mồ hôi,...

Đặc biệt lăn kim không gây hủy lớp thượng bì nên ít khi tăng sắc tố sau viêm, phù hợp cho việc điều trị trên các bệnh nhân màu da sậm.

Cơ chế

Lăn kim tạo các vết thương giả giúp cơ thể hoạt hóa cơ chế lành thương gồm ba giai đoạn:

1. Giai đoạn viêm: tiểu cầu phóng thích các yếu tố hóa ứng động thu hút các tiểu cầu khác, bạch cầu đa nhân và các nguyên bào sợi đến nơi có vết thương
2. Giai đoạn tăng sinh: sau khi bạch cầu đơn nhân đến thay thế bạch cầu đa nhân, sẽ biến đổi thành đại bào trong vòng 48 giờ và giải phóng một lượng lớn các yếu tố tăng trưởng như PGF (platelet derived growth factor), TGF-α, TGF-β, các protein hoạt hóa mô liên kết, các yếu tố tăng trưởng mô liên kết và FGF (fibroblast growth factor), kích thích sự di chuyển và tăng sinh các nguyên bào sợi. Sau đó các tế bào sừng tăng sản sản xuất  laminin và Collagen IV và VII, bắt đầu tái thành lập màng đáy.
3. Giai đoạn tái tạo: kéo dài vài tháng đến vài năm Collagen III sẽ thay thế từ từ bằng Collagen I, mô liên kết dần được tái tạo và cân bằng. Đồng thời lăn kim cũng phá vỡ một phần các bó sợi xơ sẹo cũ giúp hiện tượng tái mạch xảy ra.

Sau 6 tháng đến từ khi kết thúc lần điều trị cuối (bốn lần cách nhau mỗi tháng) cho thấy có sự gia tăng collagen và elastin gấp 400%. Sau 1 năm, lớp gai và nhú bì dày lên, các bó sợi collagen sắp xếp hình lưới thay vì song song như trong sẹo.

Lăn Kim còn giúp cung cấp thuốc qua da nhờ tạo các đường dẫn cho thuốc điều trị xuyên qua lớp thượng bì đến các mạch máu ở lớp bì.

Khi đưa kim đến gần, điện thế màng tế bào lúc nghỉ (khoảng -70mV) sẽ nhanh chóng tăng lên -100mV. Từ đó các tế bào tăng hoạt động giải phóng các loại protein khác nhau, kali và các yếu tố tăng trưởng ghúp các nguyên bào sợi di chuyển đến vị trí có thương tổn tạo ra các elastin và Collagen. Đồng thời cũng tạo ra MMP (matrix metalloproteinase) có vai trò giảm sự tăng sinh sắc tố.

Phân loại

Theo đăng ký với FDA có 5 loại cơ bản:

Thực tế ứng dụng lâm sàng

1. Home care dermaroller: độ sâu kim < 0.15mm

Điều trị lỗ chân lông to, nếp nhăn nông, giảm tiết bã nhờn, đưa các dưỡng chất chăm sóc da vào sâu bên trong như lipopeptides, chất chống lão hóa…

Đối với các vùng da lớn như rạn da bụng, đùi, da sần vỏ cam... thường dùng Beauty Mouse (480 kim, độ sâu kim 0.2mm).

2. Derma stamp: độ sâu kim 0.2 - 0.3mm.

Nhờ kim đi thẳng đứng vào da nên điều trị cho các vùng sẹo rời rạc như sẹo thủy đậu, các nếp nhăn.

3. Derma pen: đầu bút chứa 9 - 12 kim.

Có thể chỉnh độ sâu kim và tốc độ (700 vòng/phút hoặc 412 vòng/phút). Khi dùng cho bệnh nhân khác chỉ cần thay đầu bút chứa kim. Điều trị vùng hẹp như mũi, quanh mắt, quanh môi.

4. Derma Frac

Kết hợp với siêu mài mòn, lăn kim đưa thuốc vào mô sâu và đèn LED. Điều trị lão hóa da, tổn thương da do ánh nắng mặt trời, mụn, lỗ chân lông to, da không đều màu, nếp nhăn nông và sâu, các rối loạn tăng sắc tố và sẹo nông.

5. Hệ thống thiết bị lăn kim (microneedle delivery systems):

Dùng để đưa thuốc vào da,  đặc biệt là vác xin. Có nhiều loại: rỗng, đặc, và hốc. Dạng đặc đưa thuốc vào lớp thượng bì, còn hai loại còn lại đưa thuốc sâu vào lớp bì.

6. Lăn kim kết hợp với RF

Bên cạnh tác dụng của lăn kim, RF giúp tái tạo bì, tân sinh Collagen và elastin. Độ sâu 0.5 - 3.5mm tùy chỉnh. Điều trị sẹo, tăng tiết mồ hôi, săn chắc da, trẻ hóa da,...

7. Thiết bị lăn kim kết hợp với đèn LED

Điều trị các nếp nhăn và sẹo, cần thêm nhiều nghiên cứu.

Các ứng dụng của lăn kim trong da liễu

Có thể dùng riêng lẻ hoặc kết hợp với peel, Huyết Thanh Giàu tiểu cầu, RF, tách đáy sẹo và các loại laser.

1. Trẻ hóa da

Lăn kim giúp sắp xếp các sợi Collagen cũ và tạo ra các sợi Collagen mới, elastin, các mao mạch mới giúp da săn chắc, mịn màng, giảm nếp nhăn nông và sâu, giúp thu nhỏ lỗ chân lông. Ngoài ra còn có thể làm săn chắc các vùng da chảy nhão ở cánh tay, bụng, đùi, các vùng giữa ngực và mông. Đặc biệt làm săn chắc da sau thủ thuật hút mỡ, hiệu quả sẽ tăng lên khi kết hợp bôi serum vitamin C và tế bào gốc. El-Domyati và cộng sự (2015) đã chứng minh được có sự tăng sinh tổng hợp Collagen 1, 3 và 7 sau 6 lần điều trị cách nhau 12 tuần.

2. Sẹo

• Sẹo mụn

Đây là chỉ định thường gặp nhất. Cần ít nhất 4 đến 6 lần điều trị, cách nhau mỗi 4 tuần. Hiệu quả trên sẹo dạng rolling và box car nông, ít hiệu quả trên sẹo dạng ice pick và box car sâu. Có thể kết hợp với peel, huyết thanh giàu tiểu cầu, tách đáy sẹo, liệu pháp lạnh và kỹ thuật CROSS (Chemical  Reconstruction of Skin Scar).

• Sẹo không do mụn

Có thể sẹo phỏng, sẹo chấn thương, sẹo phẫu thuật, sẹo thủy đậu... cần ít nhất 3 đến 5 lần điều trị cách nhau mỗi 4 tuần. Ít hiệu quả trên sẹo dạng đường hoặc lỗ sẹo to sâu.

3. Sạm da và thâm quầng mắt

Có thể dùng Derm Frac cho vùng da quanh mắt để điều trị quầng thâm, bọng mắt, nếp nhăn...

4. Mụn trứng cá

Lăn kim RF tác động nhiệt trực tiếp phá hủy tuyến bã và làm giảm tiết bã nhờn, đồng thời giảm sự tăng sinh các tế bào sừng.

5. Rụng tóc (androgenic alopecia và alopecia areata)

Home Care Dermaroller thường được chỉ định cho bệnh nhân. Minoxidil kết hợp lăn kim cho hiệu quả cao hơn minoxidil đơn lẻ trong điều trị hói đầu. Kết hơp với triamcinolone acetonide với lăn kim cũng cho kết quả tốt trong điều trị rụng tóc từng vùng.

6. Cung cấp thuốc qua da

Tiến hành gồm 5 bước:

1. Khám và tư vấn về phương pháp điều trị, xem bệnh nhân có chống chỉ định hay không

• Mụn viêm nhiều
• Nhiễm trùng, nhiễm nấm, herpes  môi, hay mụn cóc tại vùng da cần điều trị
• Các bệnh lý Collagen, viêm da mạn tính mức độ trung bình hoặc nặng như chàm, vẩy nến
• Bệnh lý rối loạn đông máu hoặc đang dùng thuốc chống đông
• Cơ địa sẹo lồi
• Bệnh nhân đang hóa hoặc hóa trị
• Có thai

Lưu ý: tốt nhất cho bệnh nhân uống Vitamin A và Vitamin C ít nhất 1 tháng trước điều trị do:

• Vitamin A tác động trên điều hòa quá trình tăng sinh và biệt hóa tất cả các tế bào thượng bì và bì.
• Vitamin C kích thích tổng hợp Collagen và ức chế tổng hợp melanin.

2. Tẩy trang rửa mặt sạch, ủ tê 45 phút đến 1 giờ bằng hỗn hợp linocaine và prilocain/tetracaine (nếu chọn độ sâu kim > 0.5mm). Sau đó lau sạch bằng nước muối sinh lý và sát trùng da

3. Lựa chọn kim

Chọn lựa kim lăn dựa vào độ dày của lớp thượng bì và lớp bì, độ sâu kim > 1mm là qua lớp bì.

Một số chỉ định thường gặp

4. Tiến hành thực hiện lăn kim

Một tay căng da, một tay còn lại cầm kim lăn vuông góc với mặt da theo hướng ngang, dọc và chéo, mỗi hướng 5 lần (nếu lăn kim máy tự động, đi qua hết vùng điều trị một lần, có thể lặp lại lần 2 ở những vùng cần điều trị đặc biệt.)

End point: xuất huyết điểm

5. Hướng dẫn chăm sóc và bôi thuốc theo chỉ định

• Hướng dẫn cho bệnh nhân cách chăm sóc da sau khi làm thủ thuật.
• Đỏ da và phù nề có thể kéo dài khoảng 3 đến 5 ngày. Nếu bệnh nhân đau nhiều có thể chườm đá.
• Kem chống nắng được khuyên dùng ít nhất 12 giờ sau điều trị.
• Khoảng cách giữa các lần điều trị cách nhau 2 đến 8 tuần tùy thuộc vào chỉ định và độ sâu kim sử dụng. Kim càng sâu thì khoảng cách càng dài. Ví dụ kim 1.5 mm ít nhất lặp lại sau 3 tuần.